«Заң мен тәртіп» апталығы аясында Шымкентте зиянды тәуелділіктерге қарсы акция өтті

Шымкент қаласының прокуратурасы «Заң мен Тәртіп апталығы» іс-шарасын қорытындылау мақсатында полиция қызметкерлері, «Тазалық сақшылары», жастар және белсенділердің қатысуымен нашақорлыққа, лудоманияға және буллингке қарсы бірлескен акция өткізді.

Акция барысында қатысушылар «Нашақорлық», «Лудомания» және «Буллинг» деген жазулармен плакаттарды символдық түрде жойып, бұл зиянды құбылыстардың қоғамда орны жоқ екенін айқын көрсетті.

Іс-шараның негізгі мақсаты – жастар арасында салауатты өмір салтын насихаттау және зиянды тәуелділіктердің алдын алу.

Шымкент прокуратурасы барлық азаматтарды бірге зұлымдыққа төзбеушілік танытып, қоғамды тазарту жолында белсенді болуға шақырады.

Анықтама

Тәуелділік — бұл адамның психоәлеуметтік жағдайына теріс әсер етіп, оның өміріне бақылау жасай алмайтын күйге келуін білдіретін жағдай. Әлеуметтік және психологиялық аспектілерден бастап, денсаулыққа зиян келтіретін салдарға дейін тәуелділіктің әртүрлі түрлері бар. Бұл құбылыс көбінесе психоактивті заттарға, ойындарға, интернетке немесе басқа да мінез-құлықтарға байланысты дамиды. Тәуелділік өз кезегінде адамның өмір сүру сапасын төмендетіп, кәсіби және жеке қатынастарды бұзады.

Есірткіге тәуелділік — адамның өмірінде ең қауіпті тәуелділік түрлерінің бірі. Есірткіге тәуелділік, әсіресе жасөспірімдер мен жастар арасында кең таралған. Қазақстанда есірткі қолданушылардың саны артуда. 2023 жылы Қазақстанда есірткі қолданатындардың саны шамамен 350 мың адамға жеткен, бұл қоғамда маңызды әлеуметтік мәселе тудырады.

Құмар ойындарға тәуелділік, немесе лудомания, адамды үздіксіз ойын ойнауға мәжбүрлейтін жағдай. Бұл тәуелділік түрі адамның әлеуметтік қарым-қатынастарын бұзып, қаржылық қиындықтар тудырып, психологиялық күйзелісті күшейтеді. Құмар ойындарға тәуелді адамдар көбінесе «ұтып алу» деген үмітпен қайта ойнайды, бірақ соңында терең қаржылық дағдарысқа ұшырайды.

Bullying сөзі ағылшын тілінен аударғанда «қорқыту», «кемсіту», «мұқату» дегенді білдіреді. Буллинг — агрессия немесе күш көрсету арқылы адамның өзгені қорлауы, үстем екенін көрсетуі. Буллинг жасаушы мұны күшпен де, сөзбен кемсіту арқылы да жасайды әрі бұл әрекетін жиі қайталауы мүмкін.

Тәуелділік адамның физикалық және психикалық денсаулығына теріс әсер етеді. Химиялық тәуелділік ауруларға, соның ішінде бауыр циррозы, жүрек аурулары, инсульт сияқты ауыр жағдайларға әкеледі. Ал мінез-құлықтық тәуелділік адамдардың әлеуметтік өмірін бұзады, қаржылық және психологиялық күйзелістерге себеп болады.

Тәуелділікпен күресу үшін кешенді шаралар қажет. Бұл психотерапия, дәрі-дәрмекпен емдеу, қолдау топтары және әлеуметтік қызметтер арқылы жүзеге асырылады. Мысалы, есірткіге тәуелді адамдар үшін арнайы клиникалар мен реабилитациялық орталықтар жұмыс істейді. Сонымен қатар, жастар арасында тәуелділіктің алдын алу үшін мектептерде білім беру бағдарламалары, ақпараттық кампаниялар және психологиялық тренингтер ұйымдастырылады.

Тәуелділіктің түрлері көп және олардың әрқайсысының өзіне тән ерекшеліктері мен салдары бар. Химиялық және мінез-құлықтық тәуелділіктер адамның өміріне ауыр әсер етіп, оның әлеуметтік, психологиялық және физикалық жағдайына теріс ықпал етеді. Тәуелділікпен күресу үшін кешенді алдын алу және емдеу шараларын қабылдау қажет. Тек қоғам болып бұл мәселеге назар аударып, жастарға дұрыс бағыт беру арқылы тәуелділіктің теріс әсерінен арылуға болады.