Барлық салада серпін бар (видео)

Сауран ауданының құрылғанына 3 жылдан асты. Осы уақыт ішінде тарихы терең мекеннің жаңа келбеті қалыптасып, әлеуметтік-экономикалық тұрғыдан тұрақты даму жолына түсіп келеді. Атап айтқанда, биылғы жылдың 9 айында аудандағы жалпы өңірлік өнім көлемі 78,7 млрд. теңгені құрап, былтырғы осы кезеңдегі көрсеткіштен асып түскен. Өңірлік өнімнің 75 пайызы ауыл шаруашылығы, 11,6 пайызы өнеркәсіп, 10,3 пайызы құрылыс және 3,1 пайызы сауда саласының үлесінде. Тоғыз айда ауыл шаруашылығы саласында 59 млрд. теңгенің және мал шаруашылығы саласы бойынша 47,7 млрд. теңгенің өнімі өндірілген. Сонымен қатар агросекторға 13,3 млрд. теңге инвестиция тартылып, 6 ірі жоба іске асырылған. Бүгінгі таңда мал шаруашылығын дамыту мақсатында бордақылау алаңдарын салу үшін Иассы, Үшқайық және Оранғай ауылдық округтерінен жер телімдері бөлініп жатыр екен. Аудан аумағындағы 342 гектар алқапқа тамшылатып суару және 1090 гектар алқапқа жаңбырлатып суару технологиясы орналастырылған. Оған қоса «JMJ AGRO» ЖШС Шорнақ ауылдық округіндегі 300 гектар жерге жаңбырлатып суару қондырғыларын орнатып жатса, «Ақ Сауран» ЖШС желтоқсан айынан бастап 700 гектар жерге жаңбырлатып суару қондырғыларын орната бастайды. Сонымен қатар биыл дақылдардың өнімділігін арттыру бағытында «Датқа» ЖК Қытай Халық Республикасының «Чжунхорун» компаниясымен бірлесіп, тамшылатып суару технологиялары арқылы 133 гектарға мақта дақылын еккен. Тиісінше заманауи технология нәтижесінде әр гектардан 60 центнерден өнім алынған. Ал, келер жылы жаңа технологияларды 2500 гектар алқапқа орнату жоспарланған. Бұл туралы және Саурандағы өзге де жұмыстар жайында баспасөз жиынын өткізген аудан әкімі Мақсат Таңғатаров баяндап берді.

Аудан басшысының айтуынша, 9 айда өнеркәсіп саласында 9,1 млрд. теңгенің өнімі өндірілген. Оның 6,2 млрд. теңгесі өңдеу және 413,6 млн. теңгесі тау кен өндіру салаларына тиесілі. Осы 9 айда ауданға 42,2 млрд. теңге инвестиция тартылған болса, оның 31,5 млрд. теңгесі жеке инвестиция. Сәйкесінше, осы уақытқа дейін өңдеу өнеркәсібі мен әлеуметтік сала бойынша 21 инвестициялық жоба іске қосылған. Облыс әкімінің тапсырмасымен әзірленген «2024-2030 жылдарға арналған ауданның әлеуметтік-экономикалық даму» жоспарына сәйкес, ауданды негізгі 3 бағыт бойынша дамыту жоспарланып отыр екен. Атап айтқанда, ауыл шаруашылығы, өнеркәсіп және туризм салаларын дамытуға басымдық берілмек. Аталған жоспар аясында 2030 жылға дейін жалпы құны 209,3 млрд. теңгені құрайтын 254 инвестициялық жобаны іске асырып, 4 162 жаңа жұмыс орнын ашу көзделген. Оның ішінде ауыл шаруашылығы саласында инвестициялық құны 116,1 млрд. теңгені құрайтын 68 ірі жобаны жүзеге асырып, өнім көлемін 160 млрд. теңгеге дейін жеткізу жоспарланып отыр. Ал, өнеркәсіп саласында құны 53,1 млрд. теңгені құрайтын 85 жоба қолға алынбақ.

– Ауданда І кезең – 2024-2026 жылдары Шаға, Қарашық, Иассы, Шорнақ және Үшқайық ауылдық округтерінде, ІІ кезең – 2026 жылдан бастап қалған 7 ауылдық округте өндірістік алаңдар құрылатын болады. Осы орайда Шаға ауылдық округінен өндірістік парк ашу үшін 30 гектар және индустриалды аймақ құру үшін тағы 70 гектар жер бөлінді. Қазіргі таңда 10 браунфилдтің құрылысы аяқталды, қалған 29 браунфилд кезең-кезеңімен салынатын болады. Қарашық ауылынан шағын өндірістік алаңға 10 гектар жер бөлініп, 21 кәсіпкермен меморандум түзілді. Онда жиһаз шығаратын 9 цех, құрылысқа қажетті материалдар өндіретін 10 цех, бір тігін цехы мен қолөнер бұйымдарын өндіретін 1 цех ашылады. Бүгінгі күнге дейін 4 кәсіпкер цех құрылысын бастады. Өндіріс алаңына қажетті электр желісі тартылып, жолдарға тас төселді. Еңбекші Дихан ауылынан «Иассы» өндірістік алаңына 9 гектар жер бөлініп, 18 жобаны іске асыру жоспарлануда. Бүгінгі күнге дейін 9 кәсіпкермен меморандум түзіліп, 2 кәсіпкер құрылыс жұмыстарын бастады. Мұнда жиһаз жасайтын 3 цех, құрылысқа қажетті материалдар өндіретін 4 цех және тамақ өнімдеріне қажетті материалдар өндіретін 2 цех ашылады. Шорнақ ауылынан жеке кәсіпкер Ықпал Әбішевтің меншігіндегі 8 гектар жерге өндірістік алаң құрылды. Қазіргі таңға дейін 1 гектар аумақта жиһаз цехының құрылысы басталды. Жоба 2024-2030 жылдар аралығында іске асырылады. Теке ауылынан «Үшқайық» өндірістік алаңы жобасына 18 гектар жер учаскесі бөлінді. 2025-2030 жылдар аралығында 37 жобаны іске асыру жоспарланған. Бұл жерде құрылысқа қажетті материалдар өндіретін 5 цех, сүт өңдейтін 1 цех және бір тігін цехын салу мақсатында меморандум түзілді. Өндірістік алаңда басқа да жобаларды жүзеге асыру үшін инвесторлармен келіссөздер жүргізілуде, – деді Мақсат Асылбекұлы.

Сауран – ХІІ ғасырда ірі сауда және руханият орталығы ретінде іргетасы қаланған мекен. Бүгінгі таңда аудан аумағында 56 тарихи-мәдени нысан бар. Бұл нысандардың ішіндегі туристердің ерекше қызығушылығын тудырып отырғаны – Ескі Сауран қалашығы, Үкаша ата және Жүсіп ата кесенелері. Тарихи-мәдени нысандарға 9 айда 52,2 мың турист келген екен. Ауданда 2030 жылға дейін туризм саласы бойынша 14 жоба іске асырылмақ. Жыл соңына дейін 4 нысан пайдалануға беріледі деп жоспарланған. Сонымен қатар Үшқайық ауылдық округіндегі минералды су көздерін тиімді пайдалану мақсатында емдік сауықтыру және демалыс аймағын құру үшін 20 гектар жер белгіленген. Аталған аумақта 2025-2030 жылдар аралығында инвестициялық құны 7 млрд. теңгені құрайтын 14 жоба іске асырылады. Одан бөлек, Бабайқорған ауылдық округіндегі туристік орындарға келушілер көп болуына байланысты арнайы демалыс аймағын құру үшін 30 гектар жер учаскесін бөлу көзделген.

Бүгінгі таңда ауданның әкімшілік іскерлік орталығында Ұлттық қауіпсіздік комитеті департаментінің және аумақтық органдар ғимараттарының құрылыстары жүргізілуде. Сонымен қатар үй кезегінде тұрған 1 635 азаматты баспанамен қамтамасыз ету мақсатында 24 пәтерлі 16 тұрғын үй салу жоспарланған. Қазіргі уақытта 48 пәтерлі 2 тұрғын үй салынып жатыр. Қос нысан жыл соңына дейін пайдалануға берілмек. Бұдан бөлек Жүйнек ауылдық округінде 4 пәтерлі 4 тұрғын үй бой көтерген. Бүгінде ауданға қарасты 1 елді мекен ауызсу жүйесімен қамтылмаған және 12 елді мекенде су кестемен берілуде. Осы ретте елді мекендерді тәулік бойы ағып тұратын ауыз сумен қамтамасыз ету мақсатында жөндеу жұмыстары жүргізіліп жатыр. Көптеген ауылдағы электр желілері мен бағаналардың да тозығы жеткен екен. Осыған орай электр желілерін жаңарту мақсатында 36 жоба әзірленіп, 27 жобаға сараптама қорытындысы алынған.

– Биыл «Ауыл – ел бесігі» жобасы аясында 31 ішкі көшеде және облыстық бюджет есебінен 2 көшеде орташа жөндеу жұмыстары жүргізіліп жатыр. Жұмыстар аяқталған соң аудандық маңызы бар автомобиль жолдарының жағдайы 20 пайызға жақсарып, жалпы көрсеткіш 88 пайызға жетпек. Аудан бойынша 10 шақырым топырақ жолға тас төселген, 56 көпірдің 12-сі жөнделіп жатыр. Аудандағы тұрғындар саны – 102,7 мың. Оның 39,9 мыңы жұмысқа жарамды және 37,9 мыңы жұмыспен қамтылған. Жұмыссыздық деңгейі 4,9 пайызды, оның ішінде жастар жұмыссыздығы 3,1 пайызды құрап отыр. 9 айда 405 отбасыға атаулы әлеуметтік көмек төленді.

Аудандағы 61 мектепте 25 643 оқушы және 57 балабақшада 6 323 жеткіншек білім алуда. 9 252 оқушы ыстық тамақпен қамтылған. Қауіпсіздік сақтау мақсатында барлық мектеп пен балабақша бейнебақылау жүйесі және ішкі әжетханамен қамтамасыз етілген. 25 мектептегі камералар жедел басқару орталығына қосылған. 18 мектепте мамандандырылған күзет жұмыс істеп жатыр. Ауданда «Жайлы мектеп» ұлттық жобасы шеңберінде 3 мектептің құрылысы жүргізілуде. Бұдан бөлек, Абай елді мекенінде 300 орынды мектептің құрылысы басталды. Сонымен қатар, 300 орынды «Оқушылар сарайы» құрылысына жобалық- сметалық құжаттар әзірленуде. Аудан бойынша 1 аудандық емхана, 5 бастапқы медициналық көмек көрсету орталығы, 10 дәрігерлік емхана, 13 фельдшерлік–акушерлік бекет, 3 медициналық бекет және 4 жедел жәрдем бригадасы жұмыс істеп келеді. Аудан орталығынан 500 келушіге арналған емхана салу үшін жобалық-сметалық құжаттар рәсімделуде және Шаға, Құшата, Жалаңтөс ауылдарында фельдшерлік-акушерлік пункт құрылысы басталған. Ауданда 4 Мәдениет үйі, 11 клуб, 29 кітапхана мен бір спорт кешені бар. 2024 жылы «Ауыл – ел бесігі» жобасы аясында аудан орталығында спорт кешенінің және Бабайқорған ауылында 150 орынды клуб пен кітапхана құрылысы басталмақ. Келер жылы Шорнақ елді мекенінде 500 орынды Мәдениет сарайының құрылысы басталады. Бұдан бөлек «Орталық футбол стадионы» құрылысына жобалық-сметалық құжаттар дайындалуда, – деді баспасөз жиынын түйіндеген аудан әкімі.

Бауыржан ЕРМАН,
«Оңтүстік Қазақстан» газеті.

© «Turkistan» телеарнасы