Xnews — ақпарат агенттігі Әлем және Қазақстанның соңғы жаңалықтары
Қазақстанда 2023 жылдың басынан бері алаяқтықтан келген шығын алты есеге өсіп, 79,6 миллиард теңгені құраған. Ал бір жыл бұрын бұл көрсеткіш 110,8 млрд теңге деңгейінде болған, деп хабарлайды Azattyq Ruhy.
Ranking.kz зерттеуіне сүйенсек, 79 млрд теңгенің 30,4 млрд теңгесі жеке тұлғаларға келтірілген. 2022 жылмен салыстырғанда бұл көрсеткіш үш есеге жуық өсті. Алаяқтар мемлекетке 48,8 млрд теңге, кәсіпкерлікке 515,7 млн теңге шығын келтірген.
«Қазақстанда биылғы қаңтар-наурыз айларында 10 мыңнан астам қылмыстық құқықбұзушылық тіркелді, бұл бір жыл бұрынғыдан 1,8%-ға артық. Мұндай құқықбұзушылықтардың жартысына жуығы интернет-алаяқтық жағдайлары болып отыр: 4,7 мың қылмыстық құқықбұзушылық – бір жыл бұрынғыдан 4,2%-ға артық. 2022 жылы «Алаяқтық» бабы бойынша жасалған қылмыстық құқықбұзушылықтардың саны бір жыл ішінде 5,9%-ға өсіп, 43,5 мың оқиғаны құрады. Оның ішінде интернет-алаяқтыққа қатысты 20,6 мың дерек тіркелген», — делінген зерттеуде.
Зерттеуге сәйкес, респонденттердің 55,8%-ы қаржылық алаяқтыққа, оның ішінде 34,2%-ы телефон алаяқтығына (фишинг), 32,7%-ы онлайн алаяқтыққа (фишинг) тап болған. Респонденттердің тағы 21,6%-ы қаржы пирамидаларымен, 11,5%-ы төлем карталарын пайдаланатын алаяқтықпен бетпе-бет келген.
«Ең сорақысы, қаржылық алаяқтықтың құрбаны болатын негізгі топ – зейнет жасындағы адамдар. 63 жастан асқан респонденттердің 50,7%-ы алаяқтықты бірден тани алмаған, оның ішінде 6,3%-ы қылмыскерлерге ақпаратты ішінара жеткізген және қылмыскер хабарласқан ұйымның атауын мұлдем сұрамаған», — дейді сарапшылар.
Айта кету керек, осы жылдың алғашқы үш айында 10 мыңнан астам алаяқтық қылмыс жасалған, бұл 2022 жылмен салыстырғанда 1,8 пайызға артық. Оның 4,7 мыңы интернет-алаяқтық.
«Алаяқтық қылмыстарының басым бөлігі Алматы (жыл басынан бері 1949 іс) мен Астанада (1903 іс) жасалған. Алдыңғы орындарда тұрған өңірлер қатарында Қарағанды облысы (692 жағдай), Шымкент (640 жағдай) және Алматы облысы (517 жағдай) бар», — дейді сарапшылар.